Design by collaboration và 4 nguyên tắc thực hiện

Design by collaboration là một phương pháp thiết kế dựa trên sự hợp tác của nhiều bên liên quan, bao gồm người dùng, khách hàng, nhà thiết kế, nhà phát triển, nhà sản xuất,…

Phương pháp này nhấn mạnh vào việc xây dựng sự đồng thuận và sự hiểu biết chung giữa các bên liên quan, nhằm tạo ra những sản phẩm và dịch vụ đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của người dùng cuối cùng.

Design by collaboration

Design Collaboration phù hợp với những dự án có nhiều bên liên quan, bao gồm người dùng, khách hàng, nhà thiết kế, nhà phát triển, nhà sản xuất, v.v. Những dự án này thường phức tạp và có nhiều yêu cầu khác nhau từ các bên liên quan. 

Design Collaboration cũng có thể được áp dụng cho các dự án:

• Thiết kế quy hoạch đô thị

• Thiết kế kiến trúc

• Thiết kế sản phẩm công nghiệp

• Thiết kế giáo dục

• Thiết kế y tế

• Thiết kế xe hơi

• Thiết kế tàu Vũ trụ

Bài viết liên quan

Design là gì? 4 phương pháp design xuất sắc

Lịch sử Design by collaboration

Khái niệm Design by collaboration (thiết kế bằng sự hợp tác) đã xuất hiện từ lâu, nhưng nó chỉ thực sự được chú ý và phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ gần đây.

Những tiền đề của Design by collaboration có thể được tìm thấy trong các phương pháp thiết kế truyền thống, chẳng hạn như phương pháp Human-centered design (thiết kế lấy con người làm trung tâm). Phương pháp này nhấn mạnh vào việc hiểu nhu cầu và mong muốn của người dùng, và sử dụng thông tin này để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ đáp ứng được nhu cầu đó.

Thời kỳ đầu của Design by collaboration bắt đầu từ những năm 1970, khi các nhà thiết kế bắt đầu nhận ra rằng họ cần phải làm việc với các bên liên quan khác nhau, chẳng hạn như người dùng, khách hàng, và các nhà phát triển, để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tốt hơn.

Một số ví dụ đáng chú ý về Design by collaboration trong thời kỳ này bao gồm:

• Tập đoàn Ford đã sử dụng phương pháp Design thinking để phát triển chiếc xe Ford Focus mới. Trong quá trình phát triển, Ford đã làm việc với các nhóm người dùng khác nhau, bao gồm các gia đình, các chuyên gia ô tô, và các nhà nghiên cứu, để hiểu nhu cầu và mong muốn của họ.

• Tập đoàn IBM đã sử dụng phương pháp Design by immersion để phát triển một hệ thống phần mềm mới. Trong quá trình phát triển, IBM đã cử các nhà thiết kế đến sống và làm việc cùng với khách hàng của họ để hiểu rõ hơn về nhu cầu và cách thức sử dụng hệ thống phần mềm của họ.

Sự phát triển của Design by collaboration trong những thập kỷ gần đây là do sự phát triển của các công nghệ mới, chẳng hạn như Internet và các công cụ cộng tác trực tuyến. Những công nghệ này đã giúp các nhà thiết kế dễ dàng hơn trong việc kết nối và làm việc với các bên liên quan khác nhau.

Ngoài ra, sự thay đổi trong nhận thức của người dùng cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của Design by collaboration. Người dùng ngày càng mong đợi được tham gia vào quá trình thiết kế sản phẩm và dịch vụ. Họ muốn cảm thấy rằng họ có tiếng nói và có thể đóng góp ý kiến của mình cho quá trình phát triển sản phẩm.

Hiện nay, Design by collaboration là một phương pháp thiết kế phổ biến được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, từ thiết kế sản phẩm, thiết kế dịch vụ, đến thiết kế trải nghiệm người dùng. Phương pháp này giúp các nhà thiết kế tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tốt hơn, đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của người dùng cuối cùng.

Bốn nguyên tắc của Design by collaboration

Mark Elliott, tác giả cuốn sách Collaboration Design, đã đưa ra một số nguyên tắc cơ bản của Design by collaboration, bao gồm:

• Tạo dựng sự tin tưởng và tôn trọng: Các bên liên quan cần phải tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau để có thể hợp tác hiệu quả.

• Lắng nghe tích cực: Các nhà thiết kế cần phải lắng nghe tích cực và cởi mở với phản hồi từ các bên liên quan.

• Khuyến khích sự sáng tạo: Các bên liên quan cần được khuyến khích đưa ra ý tưởng và giải pháp sáng tạo.

• Tìm kiếm sự đồng thuận: Các bên liên quan cần phải nỗ lực tìm kiếm sự đồng thuận trong các quyết định thiết kế.

#1 Tạo dựng sự tin tưởng và tôn trọng

Sự tin tưởng và tôn trọng là nền tảng của sự hợp tác hiệu quả. Khi các bên liên quan tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau, họ sẽ sẵn sàng chia sẻ thông tin và hợp tác với nhau để đạt được mục tiêu chung.

Sự tin tưởng và tôn trọng là hai yếu tố quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào, từ các mối quan hệ cá nhân đến các mối quan hệ công việc. Khi có sự tin tưởng và tôn trọng, mọi người sẽ dễ dàng hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau, và đạt được những kết quả tốt đẹp.

Một số cách để tạo dựng sự tin tưởng và tôn trọng:

• Sự trung thực và minh bạch: Đây là yếu tố nền tảng của sự tin tưởng. Khi bạn trung thực và minh bạch với người khác, họ sẽ tin tưởng bạn hơn. Hãy nói sự thật, ngay cả khi đó là những điều khó khăn. Hãy minh bạch về suy nghĩ, cảm xúc, và hành động của bạn.
• Giữ lời hứa: Khi bạn hứa hẹn điều gì đó với người khác, hãy cố gắng hết sức để thực hiện lời hứa đó. Nếu không thể thực hiện, hãy giải thích lý do cho người đó.
• Lắng nghe tích cực: Khi bạn lắng nghe tích cực, bạn thể hiện sự tôn trọng đối với người khác. Hãy tập trung vào những gì họ nói, không ngắt lời, và không đưa ra ý kiến cá nhân của bạn. Hãy hỏi những câu hỏi để hiểu rõ hơn về suy nghĩ và cảm xúc của họ.
• Cởi mở và chân thành: Hãy thể hiện sự cởi mở và chân thành trong các mối quan hệ của bạn. Hãy sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, và trải nghiệm của bạn với người khác.
• Kiên nhẫn và thấu hiểu: Hãy kiên nhẫn và thấu hiểu đối với người khác. Mọi người đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Hãy chấp nhận người khác như họ vốn có.

#2 Lắng nghe tích cực

Lắng nghe tích cực là một kỹ năng quan trọng trong Design by collaboration. Các nhà thiết kế cần phải lắng nghe tích cực và cởi mở với phản hồi từ các bên liên quan. Điều này có nghĩa là cần phải chú ý lắng nghe, đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn, và không phán xét.

Lắng nghe tích cực là lắng nghe với sự chú ý, quan tâm, và cởi mở. Nó không chỉ đơn giản là nghe những gì người khác đang nói, mà còn là cố gắng hiểu ý nghĩa đằng sau những lời nói đó. Khi lắng nghe tích cực, các nhà thiết kế cần:

• Chú ý lắng nghe: Điều này có nghĩa là tập trung hoàn toàn vào những gì người khác đang nói, không phân tâm bởi các yếu tố khác như điện thoại, máy tính, hoặc những suy nghĩ của bản thân.
• Đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn: Khi không hiểu rõ điều gì, hãy đặt câu hỏi để người khác giải thích thêm. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn nhu cầu của người dùng và những gì họ đang cố gắng truyền đạt.
• Không phán xét: Khi lắng nghe phản hồi từ các bên liên quan, hãy cố gắng không phán xét họ. Hãy nhớ rằng mục tiêu của bạn là hiểu rõ nhu cầu của họ, chứ không phải là để tranh cãi hay chỉ trích họ.

#3 Khuyến khích sự sáng tạo

Sự sáng tạo là chìa khóa cho sự đổi mới. Các nhà thiết kế cần phải khuyến khích các bên liên quan đưa ra ý tưởng và giải pháp sáng tạo. Điều này có thể được thực hiện bằng cách tạo ra một môi trường an toàn và khuyến khích sự thử nghiệm.

Một môi trường an toàn là một môi trường mà mọi người cảm thấy thoải mái khi chia sẻ ý tưởng của họ, ngay cả khi những ý tưởng đó là mới lạ hoặc táo bạo. Trong một môi trường như vậy, mọi người không sợ bị phán xét hoặc chỉ trích.

Có một số cách để tạo ra một môi trường an toàn cho sự sáng tạo, bao gồm:

• Tạo ra một văn hóa tin tưởng và tôn trọng: Khi mọi người cảm thấy tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau, họ sẽ dễ dàng chia sẻ ý tưởng của họ hơn.
• Khuyến khích sự khác biệt: Các nhà thiết kế cần khuyến khích các bên liên quan đưa ra những ý tưởng khác nhau, ngay cả khi những ý tưởng đó không giống với ý tưởng của họ.
• Tạo ra một môi trường không phán xét: Các nhà thiết kế cần tránh phán xét các ý tưởng của các bên liên quan. Thay vào đó, họ nên tập trung vào việc hiểu rõ ý tưởng và những gì chúng có thể mang lại.

Ngoài việc tạo ra một môi trường an toàn, các nhà thiết kế cũng cần khuyến khích sự thử nghiệm. Sự thử nghiệm là cách tốt nhất để tìm ra những giải pháp sáng tạo.

Bằng cách tạo ra một môi trường an toàn và khuyến khích sự thử nghiệm, nhà thiết kế có thể khuyến khích các bên liên quan đưa ra ý tưởng và giải pháp sáng tạo. Điều này sẽ giúp họ tạo ra các sản phẩm và dịch vụ tốt hơn cho người dùng.

#4 Tìm kiếm sự đồng thuận

Sự đồng thuận là điều cần thiết để đạt được sự nhất quán trong các quyết định thiết kế. Các bên liên quan cần phải nỗ lực tìm kiếm sự đồng thuận, ngay cả khi họ có những quan điểm khác nhau. Điều này có thể được thực hiện bằng cách thảo luận cởi mở và tìm kiếm giải pháp thỏa hiệp.

Khi các bên liên quan có sự đồng thuận về các quyết định thiết kế, họ sẽ dễ dàng phối hợp với nhau để thực hiện các quyết định đó. Điều này sẽ giúp quá trình thiết kế diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn.

Để đạt được sự đồng thuận, các bên liên quan cần phải nỗ lực thảo luận cởi mở và tìm kiếm giải pháp thỏa hiệp. Thảo luận cởi mở là điều cần thiết để hiểu rõ quan điểm của các bên liên quan. Tìm kiếm giải pháp thỏa hiệp là điều cần thiết để đạt được kết quả mà tất cả các bên đều có thể chấp nhận được.

Một số cách để các bên liên quan đạt được sự đồng thuận:

• Thiết lập các quy tắc và quy trình rõ ràng: Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng tất cả các bên đều biết mong đợi của nhau.
• Tạo ra một môi trường tin cậy và tôn trọng: Điều này sẽ giúp các bên liên quan cảm thấy thoải mái khi chia sẻ quan điểm của họ.
• Khuyến khích thảo luận cởi mở: Các bên liên quan cần lắng nghe nhau một cách tích cực và tránh phán xét.
• Tìm kiếm giải pháp thỏa hiệp: Các bên liên quan cần sẵn sàng nhượng bộ để đạt được một giải pháp mà tất cả đều có thể chấp nhận được.

Bằng cách nỗ lực đạt được sự đồng thuận, các bên liên quan có thể tạo ra các sản phẩm và dịch vụ tốt hơn cho người dùng.

Việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Design by collaboration sẽ giúp các nhà thiết kế tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tốt hơn, đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của người dùng cuối cùng.

Quy trình Design by collaboration

Giai đoạn nghiên cứu:

• Tập trung vào việc hiểu nhu cầu của người dùng: Đây là giai đoạn quan trọng nhất của quá trình Design by collaboration. Bạn cần phải dành thời gian để hiểu nhu cầu và mong muốn của người dùng cuối cùng của sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn.

• Sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau: Không có một phương pháp nghiên cứu nào là tốt nhất cho tất cả các tình huống. Bạn nên sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để có được cái nhìn toàn diện về nhu cầu của người dùng.

• Tạo ra các sản phẩm và dịch vụ lấy người dùng làm trung tâm: Mục tiêu của quá trình nghiên cứu là tạo ra các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng được nhu cầu của người dùng. Hãy nhớ rằng người dùng là trung tâm của quá trình thiết kế.

Giai đoạn phát triển:

• Tạo ra các nguyên mẫu: Nguyên mẫu là một cách tuyệt vời để kiểm tra ý tưởng của bạn với người dùng. Hãy tạo ra các nguyên mẫu sớm và thường xuyên để có được phản hồi từ người dùng.

• Tiếp tục thu thập phản hồi từ người dùng: Hãy nhớ rằng nhu cầu của người dùng có thể thay đổi khi dự án tiến triển. Hãy tiếp tục thu thập phản hồi từ người dùng trong suốt quá trình phát triển.

• Luôn sẵn sàng điều chỉnh: Hãy sẵn sàng điều chỉnh ý tưởng và thiết kế của bạn dựa trên phản hồi từ người dùng.

Giai đoạn thử nghiệm:

• Thử nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn với người dùng trong điều kiện thực tế: Đây là giai đoạn quan trọng nhất để xác định xem sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có đáp ứng được nhu cầu của người dùng hay không. Hãy thử nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn với người dùng trong điều kiện thực tế để có được phản hồi chính xác nhất.

• Tiếp tục thu thập phản hồi từ người dùng: Hãy tiếp tục thu thập phản hồi từ người dùng sau khi thử nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Điều này sẽ giúp bạn xác định bất kỳ vấn đề nào cần được giải quyết.

• Luôn sẵn sàng điều chỉnh: Hãy sẵn sàng điều chỉnh sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn dựa trên phản hồi từ người dùng.

Ví dụ Design by collaboration

Ví dụ 1: Thiết kế sản phẩm

Một công ty sản xuất đồ chơi đang phát triển một loại đồ chơi mới cho trẻ em. Công ty muốn tạo ra một sản phẩm vừa vui nhộn vừa giáo dục.

Các bên liên quan:

• Người dùng: Trẻ em từ 3 đến 5 tuổi

• Khách hàng: Cha mẹ và người chăm sóc trẻ em

• Nhà thiết kế: Đội ngũ thiết kế đồ chơi của công ty

• Nhà phát triển: Đội ngũ kỹ sư của công ty

Quá trình:

• Nghiên cứu người dùng: Công ty tiến hành nghiên cứu người dùng để hiểu nhu cầu và mong muốn của trẻ em. Nghiên cứu bao gồm phỏng vấn, khảo sát và quan sát.

• Tạo nguyên mẫu: Công ty tạo ra các nguyên mẫu của đồ chơi để kiểm tra với người dùng. Nguyên mẫu được thử nghiệm với trẻ em ở các nhóm tuổi khác nhau để đảm bảo rằng đồ chơi phù hợp với nhu cầu và khả năng của chúng.

• Phát triển sản phẩm: Công ty sử dụng phản hồi từ người dùng để phát triển sản phẩm cuối cùng.

Kết quả:

Công ty đã phát triển một sản phẩm đồ chơi mới được trẻ em yêu thích. Đồ chơi này vừa vui nhộn vừa giáo dục, đáp ứng được nhu cầu của cả trẻ em và cha mẹ.

Ví dụ 2: Thiết kế dịch vụ

Một ngân hàng đang phát triển một ứng dụng ngân hàng di động mới. Ngân hàng muốn ứng dụng này dễ sử dụng và thân thiện với người dùng.

Các bên liên quan:

• Người dùng: Khách hàng của ngân hàng

• Khách hàng nội bộ: Nhân viên ngân hàng

• Nhà thiết kế: Đội ngũ thiết kế ứng dụng di động của ngân hàng

• Nhà phát triển: Đội ngũ kỹ sư phần mềm của ngân hàng

Quá trình:

• Nghiên cứu người dùng: Ngân hàng tiến hành nghiên cứu người dùng để hiểu cách khách hàng sử dụng ứng dụng ngân hàng hiện tại. Nghiên cứu bao gồm phỏng vấn, khảo sát và quan sát.

• Tạo nguyên mẫu: Ngân hàng tạo ra các nguyên mẫu của ứng dụng để kiểm tra với người dùng. Nguyên mẫu được thử nghiệm với khách hàng ở các nhóm tuổi và mức độ kỹ năng khác nhau để đảm bảo rằng ứng dụng dễ sử dụng và đáp ứng được nhu cầu của họ.

• Phát triển ứng dụng: Ngân hàng sử dụng phản hồi từ người dùng để phát triển ứng dụng cuối cùng.

Kết quả:

Ngân hàng đã phát triển một ứng dụng ngân hàng di động mới được khách hàng yêu thích. Ứng dụng này dễ sử dụng và thân thiện với người dùng, giúp khách hàng dễ dàng quản lý tài khoản của họ.

Ví dụ 3: Thiết kế trải nghiệm người dùng

Một trang web thương mại điện tử đang cải thiện quá trình thanh toán của họ. Trang web muốn quá trình thanh toán nhanh hơn và dễ dàng hơn cho khách hàng.

Các bên liên quan:

• Người dùng: Khách hàng của trang web

• Khách hàng nội bộ: Nhân viên trang web

• Nhà thiết kế: Đội ngũ thiết kế trải nghiệm người dùng của trang web

• Nhà phát triển: Đội ngũ kỹ sư phần mềm của trang web

Quá trình:

• Nghiên cứu người dùng: Trang web tiến hành nghiên cứu người dùng để hiểu cách khách hàng thanh toán trên trang web hiện tại. Nghiên cứu bao gồm phỏng vấn, khảo sát và quan sát.

• Tạo nguyên mẫu: Trang web tạo ra các nguyên mẫu của quá trình thanh toán để kiểm tra với người dùng. Nguyên mẫu được thử nghiệm với khách hàng ở các nhóm tuổi và mức độ kỹ năng khác nhau để đảm bảo rằng quá trình thanh toán nhanh hơn và dễ dàng hơn.

• Phát triển quá trình thanh toán: Trang web sử dụng phản hồi từ người dùng để phát triển quá trình thanh toán cuối cùng.

Kết quả:

Trang web đã cải thiện quá trình thanh toán của họ. Quá trình thanh toán hiện tại nhanh hơn và dễ dàng hơn cho khách hàng, giúp họ mua hàng nhanh hơn và dễ dàng hơn.

Những ví dụ này chỉ là một vài ví dụ về cách phương pháp Design by collaboration có thể được sử dụng trong thực tế. Phương pháp này có thể được áp dụng cho nhiều loại dự án khác nhau, bao gồm thiết kế sản phẩm, thiết kế dịch vụ và thiết kế trải nghiệm người dùng.

Lời kết

Design by collaboration là một quá trình liên tục. Ngay cả khi dự án của bạn đã hoàn thành, bạn vẫn nên tiếp tục tương tác với các bên liên quan để đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn đáp ứng được nhu cầu của họ trong tương lai.

Việc áp dụng Design by collaboration đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực từ tất cả các bên liên quan. Tuy nhiên, phương pháp này có thể mang lại những lợi ích to lớn cho cả người dùng và doanh nghiệp.