Bài viết này chia sẻ chuyên sâu, tập trung vào giải đáp câu hỏi: Design là gì?

Design – Nghệ thuật giải quyết vấn đề bằng sự sáng tạo

Design là một từ tiếng Anh có nghĩa là “thiết kế”. Trong tiếng Việt, “design” có thể được hiểu là một quá trình sáng tạo, lên kế hoạch và thực hiện để tạo ra một sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống đáp ứng các nhu cầu và mong muốn của người dùng.

Design là gì

Design là một quá trình đầy cảm xúc. Nó bắt đầu từ những ý tưởng ban đầu, được hình thành từ niềm đam mê, sự sáng tạo và sự thấu hiểu người dùng của người thiết kế. Những ý tưởng đó sau đó được lên kế hoạch và thực hiện một cách tỉ mỉ, cẩn thận để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống hiệu quả.

Thiết kế có thể mang lại niềm vui, sự tiện lợi và sự hài lòng cho người dùng. Một sản phẩm thiết kế đẹp mắt và tiện dụng có thể khiến chúng ta cảm thấy thoải mái và dễ dàng khi sử dụng. Một dịch vụ thiết kế tốt có thể giúp chúng ta giải quyết vấn đề một cách dễ dàng và hiệu quả. Một hệ thống thiết kế thông minh có thể giúp chúng ta nâng cao chất lượng cuộc sống.

Design là một nghệ thuật biến ý tưởng thành hiện thực. Nó có thể mang lại những thay đổi tích cực cho cuộc sống của nhân loại.

Khái niệm design là gì?

Design là gì

Khái niệm design có nguồn gốc từ tiếng Ý là “designare”, có nghĩa là “định hình” hoặc “vẽ ra”. Trong tiếng Anh, từ “design” lần đầu tiên được sử dụng vào thế kỷ 16 để chỉ quá trình phác thảo hoặc vẽ ra một kế hoạch.

Trong thời kỳ Phục hưng, khái niệm design bắt đầu được sử dụng rộng rãi hơn trong lĩnh vực kiến trúc và mỹ thuật. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm đẹp mắt và hài hòa về mặt thẩm mỹ.

Vào thế kỷ 18, khái niệm design bắt đầu được áp dụng cho các lĩnh vực khác, như thiết kế công nghiệp và thiết kế sản phẩm. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm hữu ích và hiệu quả.

Vào thế kỷ 20, khái niệm design tiếp tục phát triển và mở rộng. Các nhà thiết kế bắt đầu quan tâm đến việc tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường và phù hợp với nhu cầu của người sử dụng.

Các giai đoạn phát triển của design là gì?

Có thể chia lịch sử phát triển của khái niệm design thành các giai đoạn sau:

  • Giai đoạn 1: Thiết kế nghệ thuật (1500-1800)

Trong giai đoạn này, thiết kế tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm đẹp mắt và hài hòa về mặt thẩm mỹ. Các nhà thiết kế thời kỳ này thường là những nghệ sĩ, họ sử dụng kỹ năng và kiến thức của mình để tạo ra những sản phẩm nghệ thuật độc đáo.

  • Giai đoạn 2: Thiết kế công nghiệp (1800-1900)

Trong giai đoạn này, thiết kế bắt đầu được áp dụng cho các lĩnh vực công nghiệp. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm hữu ích và hiệu quả. Họ sử dụng các kỹ thuật và công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao và giá thành hợp lý.

  • Giai đoạn 3: Thiết kế hiện đại (1900-1960)

Trong giai đoạn này, thiết kế tiếp tục phát triển và mở rộng. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm đơn giản, tinh tế và phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Họ cũng quan tâm đến việc sử dụng các vật liệu mới và công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm có tính thẩm mỹ và chức năng cao.

  • Giai đoạn 4: Thiết kế hậu hiện đại (1960-1990)

Trong giai đoạn này, thiết kế bắt đầu phản ánh những thay đổi của xã hội. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm mang tính cá nhân, thể hiện những giá trị và quan điểm của người sử dụng. Họ cũng quan tâm đến việc sử dụng các vật liệu và công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm độc đáo và sáng tạo.

  • Giai đoạn 5: Thiết kế đương đại (1990-nay)

Trong giai đoạn này, thiết kế tiếp tục phát triển và đa dạng hóa. Các nhà thiết kế thời kỳ này tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm có tính ứng dụng cao, thân thiện với môi trường và phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Họ cũng quan tâm đến việc sử dụng các công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm có tính tương tác và trải nghiệm cao.

Khái niệm design hiện đại

Design là gì

Trong thời đại ngày nay, khái niệm design đã trở nên rộng lớn và phức tạp hơn bao giờ hết. Các nhà thiết kế không chỉ tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm đẹp mắt và hữu ích, mà còn quan tâm đến việc tạo ra những sản phẩm có tính ứng dụng cao, thân thiện với môi trường và phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Họ cũng quan tâm đến việc sử dụng các công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm có tính tương tác và trải nghiệm cao.

Khái niệm design hiện đại có thể được hiểu là một quá trình sáng tạo, lên kế hoạch và thực hiện để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống đáp ứng các nhu cầu và mong muốn của người dùng, đồng thời mang lại giá trị cho xã hội.

Bốn phương pháp design là gì?

Có rất nhiều phương pháp thiết kế khác nhau, tùy thuộc vào lĩnh vực áp dụng và mục tiêu của thiết kế. Vũ xin chia sẻ tới bạn đọc một số phương pháp design phổ biến:

#1 Design thinking

Design là gì

Design thinking là một quy trình sáng tạo, tập trung vào việc giải quyết vấn đề một cách toàn diện. Quy trình này bao gồm 5 bước:

  1. Thấu hiểu (Empathize): Nghiên cứu và hiểu rõ nhu cầu của người dùng.
  2. Xác định (Define): Xác định vấn đề cần giải quyết.
  3. Sáng tạo (Ideate): Đề xuất các giải pháp sáng tạo.
  4. Nguyên mẫu (Prototype): Tạo ra các bản mẫu để thử nghiệm các giải pháp.
  5. Thử nghiệm (Test): Kiểm tra, nhận phản hồi từ mục tiêu với nguyên mẫu

Design thinking thường được Việt hoá là “tư duy thiết kế”, thuật ngữ này là một phương pháp luận chỉ về quá trình tìm hiểu người dùng, xác định vấn đề và đưa ra những giải pháp sáng tạo để giải quyết vấn đề đó. Design thinking là một quy trình tuần hoàn, nó có thể được sử dụng lặp lại với một mục tiêu tạo ra sự đổi mới và cải tiến liên tục.

Hiểu đơn giản hơn, design thinking là một phương pháp giúp sáng tạo ra những giải pháp chưa từng có giải quyết cho một vấn đề với mục tiêu tối ưu hơn.

Design thinking là một phương pháp hiệu quả để giải quyết các vấn đề phức tạp, nhưng nó không phù hợp với tất cả các trường hợp. Ví dụ, nếu bạn đang thiết kế một sản phẩm mới, bạn có thể sử dụng design thinking để nghiên cứu nhu cầu của người dùng và phát triển các ý tưởng sáng tạo. Tuy nhiên, nếu bạn đang thiết kế một sản phẩm tiêu chuẩn, bạn có thể không cần sử dụng design thinking.

Blog design thinking

#2 Design by numbers (DBN)

Design là gì

Design by numbers – Thiết kế dựa trên dữ liệu: là một phương pháp thiết kế sử dụng dữ liệu và phân tích để đưa ra các quyết định thiết kế. Phương pháp này dựa trên việc thu thập và phân tích dữ liệu về người dùng, thị trường và các yếu tố khác để xác định các xu hướng và nhu cầu. Sau đó, các nhà thiết kế sử dụng dữ liệu này để tạo ra các giải pháp thiết kế đáp ứng các nhu cầu đó.

Quy trình Design by numbers (DBN) bao gồm 5 bước như sau:

  1. Thu thập dữ liệu: Thu thập dữ liệu về người dùng, thị trường và các yếu tố khác liên quan đến dự án thiết kế.
  2. Phân tích dữ liệu: Phân tích dữ liệu để xác định các xu hướng, nhu cầu và cơ hội.
  3. Xác định các yêu cầu thiết kế: Dựa trên kết quả phân tích dữ liệu, xác định các yêu cầu thiết kế cụ thể cho dự án.
  4. Tạo ý tưởng thiết kế: Đề xuất các ý tưởng thiết kế đáp ứng các yêu cầu thiết kế đã xác định.
  5. Đánh giá các ý tưởng thiết kế: Sử dụng dữ liệu và phân tích để đánh giá các ý tưởng thiết kế và chọn ra ý tưởng tốt nhất.
  6. Thực hiện thiết kế: Thực hiện ý tưởng thiết kế đã chọn và tạo ra sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống hoàn chỉnh.
  7. Kiểm tra và đánh giá thiết kế: Kiểm tra và đánh giá thiết kế để đảm bảo rằng nó đáp ứng các yêu cầu thiết kế và nhu cầu của người dùng.

Design by numbers là một phương pháp hiệu quả để tạo ra các giải pháp thiết kế có tính thực tiễn và hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này có thể hạn chế sự sáng tạo của nhà thiết kế.

design by numbers va 3 vi du minh hoa 1

#3 Design by intuition

Design là gì

Design by intuition (DBI) là một phương pháp thiết kế dựa vào trực giác và kinh nghiệm của nhà thiết kế. Phương pháp này dựa trên việc nhà thiết kế sử dụng trực giác của mình để tạo ra các giải pháp thiết kế.

Quy trình DBI không có các bước cụ thể, mà thay vào đó dựa trên việc nhà thiết kế sử dụng trực giác của mình để đưa ra các quyết định thiết kế.

Tuy nhiên, có một số nguyên tắc chung mà nhà thiết kế có thể tuân theo khi sử dụng quy trình DBI, bao gồm:

  • Thấu hiểu người dùng: Nhà thiết kế cần có sự thấu hiểu sâu sắc về người dùng, bao gồm nhu cầu, mong muốn, hành vi và văn hóa của họ.
  • Đặt câu hỏi: Nhà thiết kế cần không ngừng đặt câu hỏi về mọi thứ, từ vấn đề cần giải quyết đến các giải pháp thiết kế tiềm năng.
  • Thử nghiệm: Nhà thiết kế cần thử nghiệm các ý tưởng thiết kế khác nhau để xem giải pháp nào hoạt động tốt nhất.
  • Tin tưởng vào trực giác: Nhà thiết kế cần tin tưởng vào trực giác của mình và đưa ra quyết định dựa trên cảm giác của mình.

DBI là một phương pháp thiết kế linh hoạt và sáng tạo, có thể được sử dụng để tạo ra các giải pháp thiết kế độc đáo và hiệu quả. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng DBI có thể dẫn đến các quyết định thiết kế không có cơ sở và khó áp dụng cho các dự án thiết kế đòi hỏi sự hợp tác của nhiều người.

Các nhà thiết kế nổi tiếng đã sử dụng quy trình DBI:

  • Steve Jobs: Nhà thiết kế đồng sáng lập của Apple, Steve Jobs được biết đến với trực giác mạnh mẽ và khả năng đưa ra các quyết định thiết kế táo bạo.
  • Jony Ive: Cựu giám đốc thiết kế của Apple, Jony Ive cũng được biết đến với trực giác và khả năng tạo ra các sản phẩm đẹp mắt và hiệu quả.
  • Dieter Rams: Nhà thiết kế người Đức Dieter Rams được biết đến với các thiết kế đơn giản, tinh tế và bền bỉ.
  • Ray Eames: Nhà thiết kế người Mỹ Ray Eames được biết đến với các thiết kế vui tươi, sáng tạo và có tính năng.

Các nhà thiết kế này đã sử dụng quy trình DBI để tạo ra một số sản phẩm nổi tiếng nhất thế giới, bao gồm iPhone, iPad, MacBook và iMac.

design by intuition la gi 4 cach thuc hien thiet ke truc giac 1

#4 Design by collaboration

Design là gì

Design by collaboration (DBC) là một phương pháp thiết kế sử dụng sự hợp tác của nhiều người để tạo ra các giải pháp thiết kế. Phương pháp này dựa trên việc các nhà thiết kế làm việc cùng nhau để chia sẻ ý tưởng và giải pháp.

Design by collaboration là một phương pháp hiệu quả để tạo ra các giải pháp thiết kế toàn diện và sáng tạo. Tuy nhiên, phương pháp này có thể mất nhiều thời gian và công sức.

Ngoài những phương pháp thiết kế phổ biến trên, còn có nhiều phương pháp thiết kế khác, chẳng hạn như:

  • Design by constraints: Phương pháp này sử dụng các hạn chế để tạo ra các giải pháp thiết kế sáng tạo.
  • Design by provocation: Phương pháp này sử dụng các kích thích để tạo ra các giải pháp thiết kế mới.
  • Design by anthropology: Phương pháp này sử dụng các phương pháp nhân học để nghiên cứu người dùng và tạo ra các giải pháp thiết kế phù hợp với văn hóa và môi trường của họ.

Bảng so sánh bốn phương pháp:

Khái niệm Mô tả Ưu điểm Nhược điểm
Design thinking Một quy trình sáng tạo, tập trung vào việc giải quyết vấn đề một cách toàn diện. Có hệ thống và logic, giúp đưa ra các quyết định thiết kế khách quan và hiệu quả. Có thể hạn chế sự sáng tạo của nhà thiết kế.
Design by numbers Một quy trình thiết kế sử dụng dữ liệu và phân tích để đưa ra các quyết định thiết kế. Đảm bảo rằng các giải pháp thiết kế đáp ứng các nhu cầu thực tế của người dùng. Có thể tốn nhiều thời gian và công sức.
Design by intuition Một quy trình thiết kế dựa trên trực giác và kinh nghiệm của nhà thiết kế. Cho phép nhà thiết kế tự do sáng tạo và đưa ra các giải pháp thiết kế độc đáo. Có thể dẫn đến các quyết định thiết kế không có cơ sở.
Design by collaboration Một quy trình thiết kế sử dụng sự hợp tác của nhiều người để tạo ra các giải pháp thiết kế. Tận dụng kiến thức và kinh nghiệm của nhiều người khác nhau để tạo ra các giải pháp thiết kế tốt hơn. Có thể tốn nhiều thời gian và công sức.

Ví dụ về cách sử dụng mỗi phương pháp thiết kế:

Design thinking: Các công ty như Google và Apple sử dụng design thinking để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới.

Design by numbers: Các công ty như Netflix và Amazon sử dụng design by numbers để cá nhân hóa trải nghiệm người dùng.

Design by intuition: Các nhà thiết kế như Jony Ive và Dieter Rams sử dụng design by intuition để tạo ra các sản phẩm đẹp mắt và hiệu quả.

Design by collaboration: Các dự án lớn như thiết kế chiếc Boeing 787 Dreamliner và hệ thống tàu điện ngầm ở London đã sử dụng design by collaboration.

Không có phương pháp thiết kế nào là tốt nhất cho mọi tình huống. Các nhà thiết kế cần lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với dự án, nhu cầu của người dùng và các yếu tố khác.

Tặng Vũ một ly cà phê nhé

Số tiền donate từ “những tấm lòng vàng” chỉ được dùng để mua cà phê, tiếp sức sáng tạo cho đội ngũ của Vũ và sẽ luôn là như vậy.

Xin chân thành cảm ơn,

Momo
Paypal

Lời kết

Thiết kế là một quá trình sáng tạo và giải quyết vấn đề, nhằm tạo ra các sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống đáp ứng nhu cầu của người dùng. Thiết kế có thể được áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản phẩm công nghệ đến thiết kế nội thất, từ thiết kế đồ họa đến thiết kế thời trang.

Vừa rồi, Vũ đã chia sẻ chi tiết về khái niệm design là gì và bốn phương pháp phổ biến, ngoài ra mình cũng liệt kê thêm ba phương pháp phổ biến khác mà bạn đọc quan tâm tới chủ đề thiết kế có thể tìm hiểu thêm. Vũ hy vọng với lượng kiến thức này, sẽ cung cấp thêm chiều sâu trong quan điểm và giúp bạn có thể biết rằng, mỗi dự án, mỗi cách tiếp cận đều có những phương pháp phù hợp khác nhau.

Theo Vũ, thiết kế là một lĩnh vực vô cùng thú vị và đầy tiềm năng. Mỗi một dự án thiết kế đều là một cuộc phiêu lưu, là cơ hội để chúng ta được sáng tạo và giải quyết những vấn đề thực tế. Vũ tin rằng, với sự sáng tạo và quyết tâm, các nhà thiết kế có thể tạo ra những sản phẩm, dịch vụ và hệ thống có thể thay đổi thế giới.

Xin chân thành cảm ơn,