Mô hình 5C là gì? tìm hiểu chi tiết về năm thành tố cấu thành phương pháp 5C

Mô hình 5C là một khung phân tích giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh của mình. Mô hình này bao gồm 5 yếu tố: khách hàng, đối thủ cạnh tranh, đối tác, công ty và môi trường kinh doanh.

Mô hình 5C hỗ trợ hoạch định chiến lược. Mô hình 5C cũng rất hữu ích trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chiến lược marketing và chiến lược kinh doanh. 

Mô hình 5C gồm 5 thành tố được lấy từ 5 chữ cái đầu (chữ C) trong ngôn ngữ tiếng Anh, gồm: Company (Công ty); Customers (Khách hàng); Competitors (Đối thủ cạnh tranh); Collaborators (Đối tác); Climate (Môi trường kinh doanh).

Quá trình xây dựng, nghiên cứu và phân tích các thành tố trong mô hình 5C sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh, đối thủ cạnh tranh, khách hàng và chính doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể xác định được các trở ngại phải đối mặt khi triển khai các hoạt động marketing, kinh doanh.

Ai là người tạo ra mô hình 5C?

Giáo sư Kenichi Ohmae, nguồn: danielelrizzo

Mô hình 5C được tạo ra bởi Giáo sư Kenichi Ohmae, một nhà chiến lược kinh doanh người Nhật Bản. Ông là một trong những chuyên gia hàng đầu về chiến lược kinh doanh và đã có nhiều đóng góp quan trọng cho lĩnh vực này.

Mô hình 5C được phát triển lần đầu tiên vào năm 1979 trong cuốn sách “The Mind of the Strategist” của Kenichi Ohmae. Mô hình này đã trở thành một công cụ phổ biến được sử dụng bởi các doanh nghiệp trên toàn thế giới để đánh giá các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của doanh nghiệp.

• Xem thêm: Chiến lược là gì? 3 giai đoạn tạo nên chiến lược

5 thành tố trong mô hình 5C

Mỗi thành tố trong mô hình 5C đều đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh, đối thủ cạnh tranh, khách hàng và chính doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt.

Trả lời những câu hỏi sau đây giúp bạn hiện thực hoá bức tranh toàn cảnh về doanh nghiệp.

1. Company (Công ty):

Thành tố này đề cập đến những yếu tố nội bộ của doanh nghiệp như mục tiêu, năng lực, nguồn lực, định hướng chiến lược, … Các doanh nghiệp cần phân tích kỹ lưỡng những yếu tố này để xác định được điểm mạnh, điểm yếu của mình.

• Những mục tiêu mà doanh nghiệp kỳ vọng?
• Phong cách, hình ảnh doanh nghiệp mong muốn khi xuất hiện trên thị trường?
• Văn hoá thương hiệu là gì?
• Bản sắc thương hiệu là gì?
  

2. Customers (Khách hàng):

Thành tố này đề cập đến những yếu tố liên quan đến khách hàng như nhu cầu, sở thích, hành vi, … Các doanh nghiệp cần hiểu rõ nhu cầu và sở thích của khách hàng để đưa ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp.

• Khách hàng là ai?
• Chân dung khách hàng?
• Quy mô thị trường?
• Sự tăng trưởng của ngành?
• Những yếu tố thúc đẩy hành vi mua hàng?
• Xu hướng thị trường?

3. Competitors (Đối thủ cạnh tranh):

Thành tố này đề cập đến những yếu tố liên quan đến đối thủ cạnh tranh như năng lực, chiến lược, … Các doanh nghiệp cần phân tích kỹ lưỡng đối thủ cạnh tranh để xác định được vị thế của mình trong thị trường.

• Đối thủ cạnh tranh trực tiếp, gián tiếp?
• Sản phẩm của họ là gì?
• Thị phần của họ như thế nào?
• Định vị của họ trên thị trường là gì?
• Điểm mạnh và điểm điểm của họ là gì? Chiến lược của họ là gì?

4. Collaborators (Đối tác):

Thành tố này đề cập đến những yếu tố liên quan đến đối tác như mối quan hệ, lợi ích, … Các doanh nghiệp cần xây dựng mối quan hệ tốt với các đối tác để tạo nên lợi thế cạnh tranh.

• Nguồn cung ứng nguyên vật liệu của doanh nghiệp?
• Chiến lược phân phối là gì?
• Nhà phân phối, nhà bán lẻ, đối tác là những ai?
• Họ có thể tham gia và hỗ trợ bạn như thế nào?
• Làm thế nào để đạt được sự hài hoà của những đối tác?
  
• Chính sách hợp tác và phân phối?

5. Climate (Môi trường kinh doanh):

Thành tố này đề cập đến những yếu tố liên quan đến môi trường kinh doanh như chính sách kinh tế, chính trị, xã hội, … Các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao những yếu tố này để có thể thích ứng kịp thời với những thay đổi của môi trường mà mình hoạt động.

• Những chính sách, quy định của chính phủ có ảnh hưởng như thế nào với thị trường mục tiêu?
• Những yếu tố kinh tế nào đang ảnh hưởng (lạm phát, lãi suất, khí hậu, dịch bệnh…) công nghệ nào trong tương lai sẽ ảnh hưởng?
  

Ví dụ về mô hình 5C

CEO Apple Tim Cook , nguồn ảnh: Apple

Dưới đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về mô hình 5C của Apple.

1. Company – Công ty Apple

Khi tập trung vào phân tích công ty, chúng ta cần nghiên cứu và tìm thấy các nội dung liên quan đến việc tạo ra sản phẩm của Apple, ba yếu tố tạo ra lợi thế cạnh tranh của Apple, gồm công nghệ, văn hoá và tầm nhìn. 

Sản phẩm chính của Apple là imac, iPad, iPhone, Watch, TV và Music, đây là những sản phẩm giúp Apple trở thành công ty lớn nhất trong lịch sử.

Điểm mạnh của Apple

• Thương hiệu mạnh: Apple có một trong những thương hiệu mạnh nhất thế giới. Thương hiệu Apple được gắn liền với chất lượng, thiết kế và sự đổi mới.
• Sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao: Sản phẩm và dịch vụ của Apple được biết đến với chất lượng cao, thiết kế sang trọng và khả năng vận hành ổn định.
• Cơ sở người dùng trung thành lớn: Apple có một cơ sở người dùng trung thành lớn, sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm và dịch vụ của Apple.
• Hệ sinh thái khép kín: Apple có một hệ sinh thái khép kín, bao gồm các sản phẩm và dịch vụ được thiết kế để tương tác với nhau một cách hài hoà.
• Hệ thống phân phối rộng khắp: Apple có một hệ thống phân phối rộng khắp, bao gồm các cửa hàng bán lẻ và các nhà phân phối trên toàn thế giới.

Điểm yếu của Apple

• Giá cao: Sản phẩm và dịch vụ của Apple thường có giá cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh.
• Tính đổi mới: Apple đôi khi bị chỉ trích là không đủ đổi mới, đặc biệt là trong lĩnh vực phần mềm.
• Cạnh tranh: Apple phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các đối thủ như Samsung, Google và Huawei.

2. Customers – Khách hàng của Apple

Chân dung khách hàng của Apple:

• Những người chú trọng phong cách sống và thẩm mỹ
  
• Những người cần một chiếc máy tính hiệu suất cao để làm việc
  
• Những người yêu thích sự khám phá, mới lạ
  
• Những người yêu thích xu hướng
  

Apple có khoảng 1 tỷ khách hàng và hơn 1,4 tỷ thiết bị đang hoạt động trên toàn cầu. Điều này thể hiện thị trường rất lớn của công ty. Đa phần khách hàng của Apple là khách hàng trung thành, nhiều khách hàng trung thành đến nỗi, bất kỳ sản phẩm mới nào của Apple, họ sẽ mua mà không quan tâm đến giá bán. Theo cuộc khảo sát vào năm 2019 của Kunst, 50% khách hàng tại Mỹ hài lòng với dịch vụ khách hàng của Apple, 38% hài lòng và chỉ có 3% không hài lòng.

3. Competitors (Đối thủ cạnh tranh)

Những đối thủ cạnh tranh chính trên thị trường của Apple là Samsung và Xiaomi. Các đối thủ cạnh tranh trên thị trường máy tính là Lenovo, HP Inc, Dell, Acer và Asus.

4. Collaborators (Đối tác)

Danh sách đối tác của Apple rất lớn và đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Những nhà cung cấp đáng chú ý là Broadcom Inc., Skywork Solutions Inc., Qorvo ở Hoa Kỳ; NXP Semiconductors ở Hà Lan; Foxconn ở Đài Loan; Goertek và Luxshare ở Trung Quốc; và Murata ở Nhật Bản. Apple đã xây dựng một chiến lược phân phối tốt nhất thế giới.

Khung chiến lược phân phối của Apple bao gồm:

• Chiến lược phân phối của Apple tại cửa hàng
• Chiến lược phân phối của Apple qua nhiều kênh gián tiếp
• Chiến lược phân phối của Apple qua đơn vị uỷ quyền
• Chiến lược phân phối của Apple qua đơn vị uỷ quyền cấp cao
• Chiến lược phân phối của Apple qua website và công ty viễn thông

5. Climate (Môi trường kinh doanh)

Mặc dù là một thương hiệu số 1 thế giới, nhưng Apple cũng như nhiều doanh nghiệp khác, đều chịu sự tác động của những yếu tố vĩ mô từ chính sách, chiến lược kinh doanh của các quốc gia. Ví dụ, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của Apple tại Trung Quốc. Khủng hoảng kinh tế cũng sẽ ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng. Ngược lại, sự ổn định và phát triển của nền kinh tế của các quốc gia có thể sẽ giúp Apple gia tăng doanh số. 

Tặng Vũ một ly cà phê nhé

Số tiền donate từ “những tấm lòng vàng” chỉ được dùng để mua cà phê, tiếp sức sáng tạo cho đội ngũ của Vũ và sẽ luôn là như vậy.

Xin chân thành cảm ơn,

Kết

Mô hình 5C là một mô hình giúp doanh nghiệp xác định được các thành tố quan trọng, những thành tố này sẽ thông báo về những trở ngại, giúp định hướng chiến lược marketing và chiến lược kinh doanh. Khi doanh nghiệp đã xác định được trở ngại, đây chính là các vấn đề mà doanh nghiệp cần lường trước và đưa ra giải pháp.

Xin chúc bạn thành công,

​