Nhà phân phối là gì? 4 vai trò quan trọng cần nắm rõ

Nhà phân phối là một đơn vị trung gian, kết nối giữa sản phẩm của doanh nghiệp với các cửa hàng, đại lý hoặc trực tiếp đến khách hàng.

Nhà phân phối nhập hàng với số lượng lớn từ các công ty, doanh nghiệp sản xuất và sau đó bán lại cho các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng với giá bán lẻ.

Nhà phân phối đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp sản xuất đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nhà phân phối cũng giúp doanh nghiệp sản xuất mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Hình minh hoạ nhà phân phối (ảnh: vudigital.co)

Thị trường phân phối Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với sự gia tăng về quy mô và số lượng nhà phân phối. Theo số liệu của Bộ Công Thương, tính đến năm 2022, Việt Nam có khoảng 100.000 nhà phân phối, tăng 20% so với năm 2021.

Sự phát triển của thị trường phân phối Việt Nam được thúc đẩy bởi một số yếu tố, bao gồm:

• Sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam: Nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng ổn định, với mức GDP bình quân đầu người đạt 3.700 USD vào năm 2022. Sự tăng trưởng này dẫn đến sự gia tăng về thu nhập và tiêu dùng của người dân, tạo ra nhu cầu ngày càng lớn về hàng hóa và dịch vụ.
• Sự phát triển của kênh phân phối hiện đại: Kênh phân phối hiện đại, bao gồm siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, v.v., đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam. Sự phát triển của kênh phân phối hiện đại tạo ra cơ hội cho các nhà phân phối tiếp cận với nhiều khách hàng hơn.
• Sự phát triển của thương mại điện tử: Thương mại điện tử đang trở thành một kênh phân phối quan trọng tại Việt Nam. Sự phát triển của thương mại điện tử tạo ra cơ hội cho các nhà phân phối tiếp cận với khách hàng ở mọi nơi trên cả nước.

>>Xem thêm: Phân phối là gì? định nghĩa dễ hiểu về phân phối

Lược sử khái niệm nhà phân phối

Những người bán hàng rong được cho là những nhà phân phối sớm nhất. (ảnh: nguoidothi)

Khái niệm nhà phân phối đã xuất hiện từ thời cổ đại, khi con người bắt đầu trao đổi hàng hóa với nhau. Những người bán hàng rong là những nhà phân phối sớm nhất, họ mang hàng hóa đi khắp nơi để bán cho người tiêu dùng.

Trong thời kỳ trung đại, các thị trấn chợ được hình thành, là nơi tập trung của các thương nhân và nhà buôn. Họ nhập hàng hóa từ các khu vực khác nhau và bán lại cho người tiêu dùng trong thị trấn.

Trong thời kỳ công nghiệp, các nhà sản xuất bắt đầu mở rộng quy mô sản xuất và cần tìm các kênh phân phối để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Họ bắt đầu hợp tác với các nhà phân phối để thực hiện hoạt động phân phối.

Vào thế kỷ 20, các nhà phân phối bắt đầu phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực bán lẻ. Các tập đoàn bán lẻ lớn như Walmart, Amazon đã hình thành và trở thành những nhà phân phối quan trọng trên thị trường.

Ngày nay, khái niệm nhà phân phối đã trở nên phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng. Nhà phân phối giúp doanh nghiệp sản xuất đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả, giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Một số mốc quan trọng trong lịch sử hình thành khái niệm:

• Thời cổ đại: Sự xuất hiện của những người bán hàng rong.
• Thời trung đại: Sự hình thành của các thị trấn chợ.
• Thời kỳ công nghiệp: Sự hợp tác giữa các nhà sản xuất và nhà phân phối.
• Thế kỷ 20: Sự phát triển mạnh mẽ của các nhà phân phối bán lẻ.
• Ngày nay: Nhà phân phối đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng.

Vai trò của nhà phân phối

Mô hình phân phối, (ảnh: vudigital.co)

Nhà phân phối đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp sản xuất đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nhà phân phối cũng giúp doanh nghiệp sản xuất mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Một số vai trò chính:

• Đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng: là cầu nối giữa doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng. Họ nhập hàng với số lượng lớn từ doanh nghiệp sản xuất và sau đó bán lại cho các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng với giá bán lẻ. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất không cần phải mở rộng hệ thống bán lẻ của mình, từ đó tiết kiệm chi phí và tập trung vào việc sản xuất sản phẩm.
• Mở rộng thị trường: giúp doanh nghiệp sản xuất mở rộng thị trường bằng cách phân phối sản phẩm đến nhiều khu vực khác nhau. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất tiếp cận được với nhiều khách hàng tiềm năng và tăng doanh số bán hàng.
• Tăng doanh số bán hàng: giúp doanh nghiệp sản xuất tăng doanh số bán hàng bằng cách cung cấp dịch vụ bán hàng và chăm sóc khách hàng hiệu quả. Họ có đội ngũ nhân viên bán hàng chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và am hiểu sản phẩm. Họ cũng có mạng lưới phân phối rộng khắp, giúp doanh nghiệp sản xuất tiếp cận được với nhiều khách hàng tiềm năng.
• Giảm chi phí: giúp doanh nghiệp sản xuất giảm chi phí bằng cách cung cấp dịch vụ kho bãi, vận chuyển và thanh toán. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất tập trung vào việc sản xuất sản phẩm và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động phân phối.

Vì là một kênh phân phối quan trọng đối với doanh nghiệp sản xuất. Doanh nghiệp sản xuất cần lựa chọn nhà phân phối uy tín để có thể đạt được mục tiêu kinh doanh của mình.

Phân loại nhà phân phối

Phạm vi hoạt động là yếu tố ảnh hưởng tới việc xác định loại hình nhà phân phối. (ảnh: freepik)

Có nhiều loại hình khác nhau, được phân loại dựa trên các tiêu chí như:

Về phạm vi hoạt động:

• Toàn quốc: Phân phối sản phẩm trên toàn quốc.
• Khu vực: Phân phối sản phẩm trong một khu vực cụ thể.
• Địa phương: Phân phối sản phẩm trong một địa phương cụ thể.

Về hình thức hoạt động:

• Độc quyền: Là đơn vị duy nhất được phân phối sản phẩm của một doanh nghiệp sản xuất trong một khu vực nhất định.
• Độc quyền nhiều thương hiệu: Là đơn vị độc quyền của nhiều thương hiệu khác nhau trong một khu vực nhất định.
• Đa kênh: Phân phối sản phẩm qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm cả trực tuyến và trực tiếp.

Về sản phẩm phân phối:

• Sản phẩm tiêu dùng: Phân phối sản phẩm tiêu dùng hàng ngày, như thực phẩm, đồ uống, mỹ phẩm,…
• Sản phẩm công nghiệp: Phân phối sản phẩm công nghiệp, như máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu,…
• Sản phẩm dịch vụ: Phân phối sản phẩm dịch vụ, như du lịch, giáo dục, y tế,…

Loại hình nhà phân phối 

Nhà phân phối bán lẻ là một loại hình phổ biến. (ảnh: freepik)

• Nhà phân phối độc quyền: Là loại hình phổ biến nhất, thường được áp dụng đối với các sản phẩm có thương hiệu mạnh, cần được bảo vệ. Đơn vị độc quyền có quyền phân phối sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất trong một khu vực nhất định, không có đối thủ cạnh tranh.
• Nhà phân phối đa kênh: Là loại hình đang ngày càng trở nên phổ biến, đáp ứng nhu cầu mua sắm đa kênh của người tiêu dùng. Đơn vị phân phối đa kênh phân phối sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm cả trực tuyến và trực tiếp.
• Nhà phân phối bán buôn: Là loại hình bán sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất cho các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng với giá bán buôn. Đơn vị bán buôn thường có quy mô lớn, có kho bãi và đội ngũ nhân viên bán hàng chuyên nghiệp.
• Nhà phân phối bán lẻ: Là loại hình bán sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất trực tiếp cho người tiêu dùng với giá bán lẻ. Đơn vị bán lẻ thường có quy mô nhỏ, có cửa hàng hoặc điểm bán hàng tại địa phương.

Làm sao để trở thành nhà phân phối?

Nguồn vốn là yếu tố quan trọng. (ảnh: freepik)

Để trở thành nhà phân phối, doanh nghiệp cần đáp ứng các yêu cầu sau:

• Có khả năng tài chính: cần có khả năng tài chính để nhập hàng với số lượng lớn từ doanh nghiệp sản xuất.
• Có kho bãi: cần có kho bãi để lưu trữ hàng hóa.
• Có đội ngũ nhân viên bán hàng và chăm sóc khách hàng: cần có đội ngũ nhân viên bán hàng và chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và am hiểu sản phẩm.
• Có mạng lưới phân phối: cần có mạng lưới phân phối rộng khắp để có thể tiếp cận được với nhiều khách hàng tiềm năng.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần có kinh nghiệm trong lĩnh vực phân phối, có kiến thức về thị trường và sản phẩm.

Cách để trở thành nhà phân phối

Nghiên cứu thị trường là giai đoạn cần thực hiện đầu tiên khi trở thành nhà phân phối. (ảnh: freepick)

1. Nghiên cứu thị trường: Doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để xác định nhu cầu của khách hàng và tiềm năng của sản phẩm.
2. Lựa chọn sản phẩm: Doanh nghiệp cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của khách hàng và khả năng kinh doanh của mình.
3. Tìm kiếm nhà sản xuất: Doanh nghiệp cần tìm kiếm nhà sản xuất cung cấp sản phẩm mà mình muốn phân phối.
4. Thỏa thuận hợp tác: Doanh nghiệp cần thỏa thuận hợp tác với nhà sản xuất về các điều khoản liên quan đến giá cả, chiết khấu, điều kiện thanh toán,…
5. Khởi động hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch kinh doanh và triển khai hoạt động kinh doanh.

Để trở thành nhà phân phối thành công, doanh nghiệp cần có chiến lược kinh doanh rõ ràng, có khả năng cạnh tranh và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Ví dụ nhà phân phối

Heineken là thương hiệu có hệ thống nhà phân phối rộng khắp thế giới. (ảnh: advertisingvietnam)

Bia Heineken: Heineken có hệ thống phân phối rộng khắp thế giới, bao gồm các nhà phân phối độc quyền tại từng quốc gia. Các mắt xích này phân phối bia Heineken đến các cửa hàng, đại lý, quán bar,… trên toàn thế giới.

Sữa Vinamilk: Vinamilk có hệ thống phân phối rộng khắp cả nước, bao gồm các nhà phân phối cấp 1, cấp 2, cấp 3. Các đơn vị này phân phối sữa Vinamilk đến các cửa hàng, đại lý, siêu thị,… trên toàn quốc.

Điện thoại Samsung: Samsung có hệ thống phân phối rộng khắp thế giới, bao gồm các nhà phân phối độc quyền và nhà phân phối bán lẻ. Các thành viên này phân phối điện thoại Samsung đến các cửa hàng điện thoại, siêu thị điện máy,… trên toàn thế giới.

Ngoài ra, còn có rất nhiều loại hình khác trong các lĩnh vực khác nhau, như: thực phẩm, đồ uống, thời trang, điện tử,…

Vị trí nhà phân phối trong chuỗi cung ứng

Nhà phân phối là một thành phần quan trọng trong chuỗi cung ứng, đóng vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng. Họ nhập hàng với số lượng lớn từ doanh nghiệp sản xuất và sau đó bán lại cho các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng với giá bán lẻ.

Trong chuỗi cung ứng, nhà phân phối nằm ở vị trí giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Họ đóng vai trò trung gian, giúp doanh nghiệp sản xuất đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Cụ thể các hoạt động sau:

• Nhập hàng từ nhà sản xuất: nhập hàng với số lượng lớn từ doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng hoặc thỏa thuận hợp tác.

• Bảo quản hàng hóa: có kho bãi để lưu trữ hàng hóa, đảm bảo hàng hóa được bảo quản an toàn và chất lượng.

• Phân phối hàng hóa: phân phối hàng hóa đến các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng theo yêu cầu.

• Cung cấp dịch vụ hậu mãi: cung cấp dịch vụ hậu mãi cho khách hàng, bao gồm bảo hành, sửa chữa, đổi trả,…

Nhà phân phối đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính hiệu quả và khả năng cạnh tranh của chuỗi cung ứng. Họ giúp doanh nghiệp sản xuất tiết kiệm chi phí, mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Bảng so sánh nhà phân phối và nhà bán buôn và nhà bán lẻ:

Nhà phân phối, nhà bán buôn và nhà bán lẻ đều là các đơn vị trung gian trong chuỗi cung ứng, đóng vai trò giúp doanh nghiệp sản xuất đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Tuy nhiên, mỗi loại hình đều có những đặc điểm và vai trò riêng biệt.

Lời kết

Nhà phân phối là một thành phần quan trọng trong chuỗi cung ứng, đóng vai trò là cầu nối giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Họ nhập hàng với số lượng lớn từ doanh nghiệp sản xuất và sau đó bán lại cho các cửa hàng, đại lý hoặc người tiêu dùng với giá bán lẻ.

Nhà phân phối đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính hiệu quả và khả năng cạnh tranh của chuỗi cung ứng. Họ giúp doanh nghiệp sản xuất tiết kiệm chi phí, mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Để trở thành nhà phân phối thành công, doanh nghiệp cần có chiến lược kinh doanh rõ ràng, có khả năng cạnh tranh và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.