PR là gì? 3 mối nguy hiểm khi lạm dụng PR

Nếu bạn đang tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi PR là gì? bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp.

PR là cách để một tổ chức, doanh nghiệp hay một cá nhân nói với công chúng: “Chúng tôi là ai? Chúng tôi làm gì? Chúng tôi quan tâm đến điều gì?”

Ảnh minh hoạ PR là gì (ảnh: vudigitalco)

PR không chỉ là viết tắt của Public Relations, mà còn là nghệ thuật xây dựng mối quan hệ với công chúng. Đó là cách để một tổ chức, doanh nghiệp hay cá nhân tạo dựng và quản lý hình ảnh, thương hiệu của mình trong mắt mọi người. 

PR được thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, như phát hành thông cáo báo chí, tổ chức sự kiện, tham gia các hoạt động cộng đồng, xây dựng mối quan hệ với giới truyền thông và tạo dựng nội dung trên các nền tảng truyền thông xã hội.

>> Xem thêm: Chiến lược truyền thông, hướng dẫn xây dựng với 7 bước chuyên nghiệp

Số liệu về PR được tổng hợp từ các nguồn uy tín toàn cầu:

• Thị trường PR toàn cầu được dự báo sẽ đạt 123,9 tỷ đô la Mỹ vào năm 2027, với tốc độ tăng trưởng hàng năm kép (CAGR) là 10,2% từ năm 2022 đến năm 2027.

• Các ngành công nghiệp hàng đầu sử dụng dịch vụ PR bao gồm công nghệ, tài chính, chăm sóc sức khỏe và bán lẻ.

• Các kênh PR phổ biến nhất bao gồm truyền thông xã hội, báo chí và tiếp thị nội dung.

• Các chuyên gia PR thường sử dụng các công cụ như Google Analytics, Twitter Analytics và nền tảng SEO để đo lường hiệu quả của các chiến dịch PR.

Số liệu cụ thể về PR tại Việt Nam

• Theo báo cáo của Brands Vietnam, ngành PR Việt Nam được dự báo sẽ đạt 1,2 tỷ đô la Mỹ vào năm 2023.

• Các ngành công nghiệp hàng đầu sử dụng dịch vụ PR tại Việt Nam bao gồm công nghệ, tài chính, bất động sản và du lịch.

• Các kênh PR phổ biến nhất tại Việt Nam bao gồm truyền thông xã hội, báo chí và tiếp thị trực tiếp.

Những số liệu mà Vũ vừa chia sẻ cho thấy PR là một ngành đang phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới và tại Việt Nam. PR là một công cụ quan trọng giúp các tổ chức, doanh nghiệp xây dựng và quản lý hình ảnh, thương hiệu của mình.

Lịch sử ngành PR 

Lịch sử PR có thể bắt nguồn từ thời cổ đại, khi các nhà lãnh đạo sử dụng lời nói và hành động của họ để tác động đến suy nghĩ và hành vi của công chúng. Tuy nhiên, PR hiện đại thường được bắt đầu từ thế kỷ 20, với sự phát triển của báo chí và các phương tiện truyền thông đại chúng.

Ivy Ledbetter Lee (1877 -1934)

Một trong những nhân vật quan trọng nhất trong lịch sử PR là Ivy Lee, người được coi là “cha đẻ của PR”. Lee là một nhà báo đã thành lập công ty PR đầu tiên tại Hoa Kỳ vào năm 1904. Ông đã phát triển một số nguyên tắc cơ bản của PR, bao gồm:

• Tính trung thực và minh bạch: PR nên dựa trên sự thật và thông tin chính xác.

• Tính hai chiều: PR nên là một quá trình giao tiếp hai chiều giữa tổ chức và công chúng.

• Tính xây dựng: PR nên tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ tích cực với công chúng.

Lee đã sử dụng những nguyên tắc này để giúp các tổ chức, doanh nghiệp xây dựng hình ảnh và thương hiệu của họ. Một trong những chiến dịch PR nổi tiếng nhất của Lee là chiến dịch “Thảm họa tàu Titanic” năm 1912. Lee đã giúp công ty White Star Line, chủ sở hữu của con tàu, quản lý khủng hoảng sau thảm họa. Ông đã phát hành các tuyên bố và thông cáo báo chí để thông báo cho công chúng về vụ tai nạn và bày tỏ sự chia buồn của mình đối với các nạn nhân.

Edward Bernays, một người học trò của Lee, cũng là một nhân vật quan trọng trong lịch sử PR. Bernays là một nhà tâm lý học xã hội đã sử dụng kiến thức của mình để phát triển các chiến dịch PR hiệu quả. Ông là người tiên phong trong việc sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng để truyền tải thông điệp của tổ chức đến công chúng.

Bernays đã thực hiện một số chiến dịch PR nổi tiếng, bao gồm:

• Chiến dịch “Thuốc lá và phụ nữ” năm 1929: Bernays đã giúp các công ty thuốc lá quảng cáo thuốc lá cho phụ nữ. Ông đã tổ chức một cuộc diễu hành ở New York, trong đó phụ nữ hút thuốc lá để thể hiện sự độc lập của họ.

• Chiến dịch “Củ hành tây” năm 1938: Bernays đã giúp quảng bá củ hành tây bằng cách tổ chức một sự kiện ăn củ hành tây ở Quảng trường Thời đại. Sự kiện này đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông và giúp củ hành tây trở nên phổ biến hơn.

• Chiến dịch “Kim cương là vĩnh cửu” năm 1947: Bernays đã giúp De Beers, một công ty khai thác kim cương, quảng bá kim cương như một biểu tượng của tình yêu. Ông đã phát triển chiến dịch “Kim cương là vĩnh cửu”, trong đó kim cương được coi là một món quà không thể thiếu trong hôn nhân.

PR đã phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ qua, với sự ra đời của các phương tiện truyền thông mới như truyền thông xã hội. PR hiện đại không chỉ tập trung vào truyền thông báo chí, mà còn sử dụng nhiều kênh khác nhau để tiếp cận với công chúng.

PR cá nhân và PR doanh nghiệp

Hình minh hoạ PR là gì là gì

PR cá nhân và PR doanh nghiệp là hai khái niệm khác nhau nhưng đều có chung mục đích là xây dựng và quảng bá hình ảnh, uy tín của cá nhân hoặc doanh nghiệp.

PR cá nhân là hoạt động nhằm xây dựng và quảng bá hình ảnh, uy tín của một cá nhân. PR cá nhân có thể được thực hiện bởi chính cá nhân đó hoặc bởi một công ty PR chuyên nghiệp.

PR doanh nghiệp là hoạt động nhằm xây dựng và quảng bá hình ảnh, uy tín của một doanh nghiệp. PR doanh nghiệp thường được thực hiện bởi phòng PR hoặc bộ phận PR của doanh nghiệp.

Điểm giống nhau giữa PR cá nhân và PR doanh nghiệp:

Cả hai đều có chung mục đích là xây dựng và quảng bá hình ảnh, uy tín của cá nhân hoặc doanh nghiệp.

Cả hai đều sử dụng các công cụ và phương pháp PR tương tự nhau, chẳng hạn như:

• Xây dựng thông điệp PR rõ ràng, ngắn gọn và dễ hiểu.

• Lựa chọn hình thức PR phù hợp với mục tiêu và đối tượng.

• Tạo ra nội dung PR hấp dẫn và thu hút.

• Triển khai kế hoạch PR một cách hiệu quả.

• Đánh giá hiệu quả PR một cách khách quan.

Điểm khác nhau giữa PR cá nhân và PR doanh nghiệp:

• Mục tiêu: Mục tiêu PR cá nhân thường tập trung vào việc xây dựng hình ảnh cá nhân, phát triển sự nghiệp và nâng cao giá trị bản thân. Mục tiêu PR doanh nghiệp thường tập trung vào việc xây dựng hình ảnh thương hiệu, tăng doanh số bán hàng và nâng cao uy tín của doanh nghiệp.

• Đối tượng: Đối tượng PR cá nhân thường là các cá nhân, tổ chức có quan hệ với cá nhân đó. Đối tượng PR doanh nghiệp thường là khách hàng, đối tác và các bên liên quan khác.

• Nội dung: Nội dung PR cá nhân thường tập trung vào các thông tin về cá nhân đó, chẳng hạn như: thành tích, kinh nghiệm, kỹ năng,… Nội dung PR doanh nghiệp thường tập trung vào các thông tin về sản phẩm, dịch vụ, hoạt động của doanh nghiệp,…

• Công cụ và phương pháp: PR cá nhân thường sử dụng các công cụ và phương pháp PR trực tuyến, chẳng hạn như: mạng xã hội, blog, website,… PR doanh nghiệp thường sử dụng các công cụ và phương pháp PR truyền thống, chẳng hạn như: báo chí, truyền hình,…

Một số ví dụ về PR cá nhân:

• Một người nổi tiếng sử dụng mạng xã hội để chia sẻ những thông tin về cuộc sống của mình, nhằm xây dựng hình ảnh cá nhân tích cực và gần gũi với công chúng.

• Một chuyên gia sử dụng blog để chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình, nhằm xây dựng hình ảnh chuyên gia uy tín trong lĩnh vực của mình.

• Một nhân viên sử dụng mạng xã hội để chia sẻ những thông tin về công việc của mình, nhằm xây dựng hình ảnh nhân viên năng động và nhiệt huyết.

Một số ví dụ về PR doanh nghiệp:

• Một doanh nghiệp sử dụng báo chí để đăng tải những thông tin về sản phẩm, dịch vụ mới của mình, nhằm quảng bá hình ảnh thương hiệu.

• Một doanh nghiệp sử dụng truyền hình để phát sóng các chương trình quảng cáo, nhằm tăng doanh số bán hàng.

• Một doanh nghiệp sử dụng mạng xã hội để xây dựng cộng đồng khách hàng, nhằm nâng cao uy tín của doanh nghiệp.

Bảng so sánh PR cá nhân và PR doanh nghiệp

PR cá nhân và PR doanh nghiệp là hai hoạt động quan trọng, góp phần xây dựng và quảng bá hình ảnh, uy tín của cá nhân hoặc doanh nghiệp. Việc lựa chọn hình thức PR phù hợp sẽ giúp cá nhân hoặc doanh nghiệp đạt được hiệu quả PR tối ưu.

Sự lạm dụng PR của các doanh nghiệp

PR là một công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp xây dựng và quản lý hình ảnh, thương hiệu của mình. Tuy nhiên, PR cũng có thể bị lạm dụng để phục vụ cho các mục đích không chính đáng.

Dưới đây là một số hình thức lạm dụng PR của các doanh nghiệp:

• Tuyên truyền sai lệch: Doanh nghiệp có thể sử dụng PR để tuyên truyền sai lệch về sản phẩm, dịch vụ hoặc hoạt động của mình. Điều này có thể gây hiểu lầm cho công chúng và dẫn đến những quyết định sai lầm.

• Vẽ vời, thổi phồng: Doanh nghiệp có thể sử dụng PR để vẽ vời, thổi phồng về thành tích của mình. Điều này có thể khiến công chúng đánh giá cao doanh nghiệp hơn mức thực tế.

• Dùng chiêu trò: Doanh nghiệp có thể sử dụng các chiêu trò PR để thu hút sự chú ý của công chúng. Điều này có thể gây phản cảm và khiến công chúng mất niềm tin vào doanh nghiệp.

Sự lạm dụng PR của các doanh nghiệp có thể gây ra một số hậu quả tiêu cực, bao gồm:

• Gây hiểu lầm cho công chúng: Công chúng có thể bị hiểu sai về sản phẩm, dịch vụ hoặc hoạt động của doanh nghiệp. Điều này có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.

• Làm mất niềm tin của công chúng: Công chúng có thể mất niềm tin vào doanh nghiệp nếu họ phát hiện ra doanh nghiệp đang sử dụng PR để tuyên truyền sai lệch, vẽ vời, thổi phồng hoặc dùng chiêu trò. Điều này có thể ảnh hưởng đến doanh số bán hàng và uy tín của doanh nghiệp.

• Gây tổn hại cho xã hội: Sự lạm dụng PR có thể gây tổn hại cho xã hội nếu nó được sử dụng để quảng bá các sản phẩm, dịch vụ hoặc hoạt động có hại cho xã hội.

Để hạn chế sự lạm dụng PR, các doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc đạo đức của PR. Các doanh nghiệp cần sử dụng PR một cách trung thực và minh bạch, không tuyên truyền sai lệch, vẽ vời, thổi phồng hoặc dùng chiêu trò.

Công chúng cũng cần nâng cao nhận thức về các hình thức lạm dụng PR. Khi phát hiện ra doanh nghiệp đang sử dụng PR một cách không chính đáng, công chúng cần lên tiếng để bảo vệ quyền lợi của mình.

Những hình thức PR phổ biến

PR là một hoạt động giao tiếp có tính chất chiến lược với mục đích xây dựng mối quan hệ nào đó giữa công chúng và doanh nghiệp/tổ chức. PR có thể được thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu và đối tượng khách hàng mà doanh nghiệp/tổ chức hướng tới.

Dưới đây là một số hình thức PR phổ biến:

• Quan hệ truyền thông: Đây là hình thức PR truyền thống, tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ với các phương tiện truyền thông. Thông qua các thông cáo báo chí, bài viết, phỏng vấn,… doanh nghiệp/tổ chức có thể đưa tin về các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ của mình đến với công chúng.

• Tổ chức sự kiện: Đây là hình thức PR hiệu quả để thu hút sự chú ý của công chúng. Các sự kiện PR có thể được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, như hội thảo, triển lãm, cuộc thi,…

• Quan hệ cộng đồng: Đây là hình thức PR tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ với các nhóm lợi ích trong cộng đồng. Doanh nghiệp/tổ chức có thể tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện,… để thể hiện trách nhiệm của mình với cộng đồng.

• PR truyền thông nội bộ: Đây là hình thức PR tập trung vào việc truyền thông nội bộ trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp/tổ chức có thể sử dụng các kênh truyền thông nội bộ như email, mạng nội bộ,… để chia sẻ thông tin, xây dựng tinh thần đoàn kết giữa các nhân viên.

• Xử lý khủng hoảng truyền thông: Đây là hình thức PR nhằm ứng phó với các khủng hoảng truyền thông. Khi doanh nghiệp/tổ chức gặp phải một sự cố, cần nhanh chóng đưa ra thông tin chính xác, kịp thời để hạn chế thiệt hại.

• Trách nhiệm xã hội và truyền thông trực tuyến: Đây là hai hình thức PR mới nổi, ngày càng trở nên phổ biến. Doanh nghiệp/tổ chức có thể sử dụng các kênh truyền thông trực tuyến như mạng xã hội, website,… để thể hiện trách nhiệm xã hội của mình và kết nối với công chúng.

Để lựa chọn hình thức PR phù hợp, doanh nghiệp/tổ chức cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Mục tiêu PR: Doanh nghiệp/tổ chức muốn đạt được mục tiêu gì thông qua hoạt động PR?

• Đối tượng khách hàng: Doanh nghiệp/tổ chức hướng tới đối tượng khách hàng nào?

• Ngân sách PR: Doanh nghiệp/tổ chức có bao nhiêu ngân sách cho hoạt động PR?

• Kỹ năng và kinh nghiệm của đội ngũ PR: Doanh nghiệp/tổ chức có đội ngũ PR có chuyên môn và kinh nghiệm hay không?

Việc lựa chọn hình thức PR phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp/tổ chức đạt được hiệu quả PR tối ưu.

Quy trình thực hiện kế hoạch PR

Quy trình thực hiện kế hoạch PR bao gồm các bước sau:

1. Xác định mục tiêu PR: Bước đầu tiên và quan trọng nhất là xác định mục tiêu PR. Mục tiêu PR cần cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, phù hợp với mục tiêu tổng thể của doanh nghiệp/tổ chức.

1. Phân tích tình hình: Sau khi xác định được mục tiêu PR, cần tiến hành phân tích tình hình hiện tại. Phân tích tình hình bao gồm phân tích nội bộ, phân tích bên ngoài và phân tích đối thủ cạnh tranh.

1. Xác định đối tượng PR: Đối tượng PR là những người mà doanh nghiệp/tổ chức muốn tiếp cận thông qua hoạt động PR. Việc xác định đối tượng PR chính xác sẽ giúp doanh nghiệp/tổ chức lựa chọn được hình thức và nội dung PR phù hợp.

1. Xác định thông điệp PR: Thông điệp PR là thông tin mà doanh nghiệp/tổ chức muốn truyền tải đến đối tượng PR. Thông điệp PR cần ngắn gọn, dễ hiểu và mang tính thuyết phục.

1. Thiết kế chiến lược và chiến thuật: Chiến lược PR là tổng thể các hoạt động PR nhằm đạt được mục tiêu PR đã đề ra. Chiến thuật PR là các bước cụ thể để triển khai chiến lược PR.

1. Triển khai kế hoạch PR: Sau khi có chiến lược và chiến thuật PR, cần triển khai kế hoạch PR một cách hiệu quả. Việc triển khai kế hoạch PR cần được giám sát và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo đạt được mục tiêu PR.

1. Đánh giá hiệu quả PR: Đánh giá hiệu quả PR là bước cuối cùng của quy trình PR. Việc đánh giá hiệu quả PR giúp doanh nghiệp/tổ chức đo lường được mức độ thành công của chiến dịch PR và rút kinh nghiệm cho các chiến dịch PR tiếp theo.

Dưới đây là một số lưu ý khi thực hiện kế hoạch PR:

• Kế hoạch PR cần được xây dựng một cách bài bản và khoa học.

• Cần lựa chọn hình thức và nội dung PR phù hợp với mục tiêu, đối tượng và ngân sách PR.

• Cần triển khai kế hoạch PR một cách hiệu quả và có sự giám sát, điều chỉnh kịp thời.

• Cần đánh giá hiệu quả PR một cách khách quan và chính xác.

Việc thực hiện kế hoạch PR một cách bài bản và hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp/tổ chức đạt được mục tiêu PR đã đề ra, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với công chúng và nâng cao uy tín của doanh nghiệp/tổ chức.

Xu hướng PR trong tương lai

Trong tương lai, PR sẽ tiếp tục phát triển và thay đổi theo xu hướng của công nghệ và xã hội. Dưới đây là một số xu hướng PR được dự đoán sẽ nổi lên trong thời gian tới:

• Tính xác thực: Trong thời đại mà thông tin được lan truyền với tốc độ chóng mặt, tính xác thực trở thành yếu tố quan trọng hàng đầu trong PR. Các doanh nghiệp/tổ chức cần đảm bảo rằng thông tin họ cung cấp là chính xác, khách quan và đáng tin cậy.

• Tính cá nhân hóa: Công chúng ngày càng mong muốn được tiếp cận với những thông tin phù hợp với nhu cầu và sở thích của họ. Doanh nghiệp/tổ chức cần sử dụng công nghệ để cá nhân hóa thông điệp PR của mình.

• Tính tương tác: Công chúng ngày càng tích cực tham gia vào các hoạt động PR. Doanh nghiệp/tổ chức cần tạo ra những nội dung và sự kiện PR có tính tương tác cao, khuyến khích công chúng tham gia và chia sẻ.

• Tính bền vững: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các vấn đề xã hội đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, trách nhiệm xã hội trở thành một xu hướng quan trọng trong PR. Doanh nghiệp/tổ chức cần thể hiện trách nhiệm của mình với xã hội thông qua hoạt động PR.

Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về các xu hướng PR trong tương lai:

• Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu và tạo ra nội dung PR phù hợp với từng đối tượng khách hàng.

• Tận dụng sức mạnh của các nền tảng truyền thông xã hội để kết nối với công chúng một cách hiệu quả.

• Tổ chức các sự kiện PR tương tác, khuyến khích công chúng tham gia và chia sẻ.

• Tăng cường hoạt động PR về trách nhiệm xã hội, thể hiện cam kết của doanh nghiệp/tổ chức với xã hội.

Để bắt kịp xu hướng PR trong tương lai, các doanh nghiệp/tổ chức cần có sự đầu tư nghiêm túc về công nghệ, nhân lực và chiến lược PR.

Xin chân thành cảm ơn,